Емелијан Иванович Пугачев - Дон Козак, водач на селската војна од 1773-1775 година во Русија. Нарекувајќи се себеси „царот Петар III“, тој подигна востание на Јаичките (Уралски) Козаци, кое многу брзо се претвори во големо селско востание, можеби најголемото во историјата на предреволуционерна Русија. Во есента 1774 година, Пугачев беше поразен во битката кај бандата Соленикова и побегна со остатоците од војската. Но, тој не знаеше за заговорот на козачките полковници што веќе се разви во тоа време во неговиот одред, кои решија да добијат помилување од владата во замена за заговорникот.
Во септември 1774 година, Емелијан Пугачев беше предаден на властите од некои негови соработници. Отпрвин, тој беше задржан под истрага во градот Јаик, каде што лично беше испрашуван од генерал-полковник А.В. Суворов, а потоа беше испратен во Симбирск. Овде Пугачов повторно беше испрашуван неколку дена и за прв пат беше подложен на тортура, како резултат на што се клеветеше себеси и неговите соработници (сепак, овие клевети подоцна беа побиени за време на истрагата во Москва). Сослушувањето го извршил командантот на казнените трупи, грофот П.И. Панин и шефот на тајните комисии, генерал-мајор П.С. Потемкин.
На почетокот на ноември, Пугачов беше префрлен во Москва и сместен во подрумот на зградата на монетарницата во близина на Воскресната порта на Китај-город. Заедно со него, сите преживеани заробени учесници во востанието беа доведени да спроведат општа истрага. Истрагата ја спроведе специјална истражна комисија на Тајната експедиција на Сенатот, чии главни членови беа гувернерот на Москва, принцот М.Н. Волконски, главен секретар на Тајната експедиција С.И. Шешковски и генерал-мајор П.С. Потемкин.
Царицата Катерина II беше силно заинтересирана за текот на истрагата, укажувајќи на насоките во кои требаше да се спроведат испрашувањата. Таа на крајот од истрагата го утврдила и составот на судот во кој имало 14 сенатори, 11 „лица од првите три класи“, 4 членови на Синодот и 6 претседатели на факултетите. Генералниот обвинител Вјаземски беше назначен да го надгледува процесот. Првата судска седница се одржа на 30 декември 1774 година во престолската соба на палатата Кремљ.
По неколку состаноци, судот го осудил Пугачов на смрт: „Калето Емелка Пугачев, заглавете му ја главата на столб, искршете ги деловите од телото на четири делови од градот и ставете ги на тркала, а потоа изгорете ги на тие места“. Заедно со него е осуден и Афанаси Перфилјев на четвртина, а уште тројца - М.Шигаев, Т.Подуров и В.Торнов - на бесење.
Егзекуцијата на Пугачов и другите осудени се случи (10) на 21 јануари 1775 година во Москва на плоштадот Болотнаја (местото каде што тогаш беа извршени јавни казни во главниот град). Според приказните на современиците (пренесени, особено, од А. Откако го прочитал манифестот, Пугачов, стоејќи на скелето, се прекрстил кај катедралите, се поклонил од сите страни и се покајал пред народот. Тогаш на луѓето им ја покажал главата отсечена од џелатот и завршила на говор, а остатокот од телото на тркалото. На ист начин беше погубен и Перфиљев, обесени се Шигаев, Подуров и Торнов.
Инаку, џелатот имал тајна наредба од Катерина Втора да им ги намали маките на осудените, па на Пугачов и Перфиљев прво им биле отсечени главите, па дури потоа на четвртина. Нивните отсечени членови беа расфрлени околу московските пунктови и изгорени еден ден подоцна, а џелатите ја растурија пепелта.
Така заврши бунтот, започнат од неколку непослушни Козаци, но кој ја разбранува земјата од Сибир до Москва и од Кубан до шумите Муром. Беше потребно долго време за да се воспостави конечна смиреност. Панин и Суворов ги смируваа немирните провинции речиси една година, наметнувајќи ослабено владеење во нив.
На крајот на бунтот на Пугачов, Катерина II објави манифест во кој ова востание се препушти на „вечниот заборав и длабоката тишина“. Покрај тоа, сакајќи да го уништи сеќавањето на една ужасна ера, таа дури нареди да го преименува градот Јаицки во Уралск и реката Јаик во Урал.